مقدمه :داروسازان چه سؤالاتی در مورد داروهای گیاهی و طبیعی دارند ؟ بسیاری از سایت های اینترنت که در مورد داروسازی و گیاهان دارویی اند ، آماده اند تا به سؤالات داروسازان و علاقه مندان در این زمینه پاسخ دهند. از جمله این سایت ها ، سایت انجمن داروسازان طب طبیعی (Association of Natural Medicine Pharmacists ) است که رئیس آن یعنی Constance Grauds ، به سوالات مطرح شده پاسخ می دهد. خوانندگان محترم می توانند سوالات خود را در مورد

گیاهان طبیعی و داروهای گیاهی به نشانی زیر بفرستند :Cgrauds@Pharmadytimes.Com  واز آنجایی که سوالات زیادی از ایشان پرسیده می شود که بعضا هم تکراری اند ، پاسخ ها به طور شخصی برای هر کسی ارسال نمی شود. بنابراین سوال کنندگان می توانند پاسخ های خود را روی سایت اینترنتی انجمن ، به نشانی زیر مطالعه کنند : www.anmp.org از طرف دیگر این کار باعث شده تا سوال و جواب های جالب ، مورد مطالعه و استفاده سایر همکاران و داروسازان نیز قرار گیرد. در ادامه به مطالعه چند سوال و جواب جالب و مطرح در مورد طب طبیعی و گیاهان دارویی خواهیم پرداخت.

<**ادامه مطلب...**>سؤال اول ـ داروهای ضد انعقادی با کدام فرآورده های گیاهی تداخل دارند ؟

جواب ـ این سوال به طور مکرر مطرح می شود که کدامیک از فرآورده های گیاهی می توانند با داروهای ضد انعقادی ( مانند هپارین یا وارفارین ) یا داروهای ضد پلاکتی ( مانند دی پیریدامول ، آسپرین یا تیکلوپیدین ) تجویز شوند ؟ از آنجایی که تحقیقات محدودی در این زمینه وجود دارد ، جواب مشخص و واضحی به این سوال ،معمولا داده نشده است. می دانیم که گیاهان زیر حاوی کومارین ها یا سالیسیلات های طبیعی اند و یا از هز راه ممکن ، انعقاد پلاکتی را مهار می کنند :

یونجه ، شبدر ، بایونه ، آنژلیک ، انیس ، آرنیکا ، فلفل قرمز ، شنبلیله ، شاه بلوط هندی ، شیرین بیان ، ختمی ، گزنه ، جعفری ،گل ساعتی ، میخک ، جین سنگ ، بید ، هسته انگور ، سیر ، زنجبیل و جینکگو(ژینگکو).

 هم چنین آویشن و سیر حاوی مواد آنتی بیوتیکی اند که ممکن است مهار کننده توانایی روده در سنتز ویتامین K باشند. آنتی بیوتیک های رایج نیز همان اثر را نشان می دهند و اثر طولانی کنندگی زمان خونروی آن ها ، معلوم شده است. به خاطر آن که برخی گیاهان اثر ضد انعقادی دارند ، مصرف هم زمان آن ها با داروهای مذکور ، تا زمانی که ادله محکم تری به دست نیامده ، توصیه نمی شود.

سوال دوم ـ یکی از مشتریان داروخانه من ، سوال می کند که تحقیقات جدید در مورد گیاه سیر ، آن طور که قبلا تصور می شد ، کلسترول را کاهش نمی دهد. آیا این گفته صحت دارد و تحقیقات مذکور کدامند ؟

جواب ـ برخی بررسی ها و پژوهش های جدید نشان می دهد که سیر ، کلسترول را کاهش نمی دهد. این مطلب بر عکس آن یافته مقبول است که سیر کاهش دهنده چربی خون می باشد. مثلا می دانیم که مصرف یک حبه سیر در روز ، کلسترول را حدود 10 درصد کاهش می دهد. احتمال دارد که برخی از مطالعات جدید ، از روغن ( یا اسانس ) سیر استفاده شده که دارای همه مواد موجود در سیر تازه نیست. بنابراین به نظر می رسد که نه خود سیر ، بلکه احتمالا فرآورده های روغنی آن که در این پژوهش ها استفاده می شده ، کم اثر یا بی اثر بوده اند.

سوال سوم ـ از گل ساعتی چه استفاده های دارویی میتوان داشت؟

جواب ـ گل ساعتی اثرات ضد اسپاسم ، خواب آور و آرام بخش دارد. از این گیاه می توان برای درمان بی خوابی استفاده کرد و معمولا خواب آرام و راحتی ایجاد کرده و بدون آن که اثر خماری باقی بگذارد. از گل ساعتی در هنگامی که به یک ضد اسپاسم نیاز است هم می توان استفاده کرد ، مانند بیماری پارکینسون ، صرع ، هیستری و ناراحتی های تنفسی ( آسم ).این گیاه می تواند در درمان دردهای عصبی مانند نورالژی و در عفونت های ویروسی اعصاب هم موثر باشد. گل ساعتی را می توان به عنوان کمپرس در سوختگی ها و التهابات موضعی هم استفاده کرد.

احتیاط ـ در دوزهای بالا ممکن است باعث Sedation و دپرسیون CNS شود و نیز اثر درمانی مهار کننده های MAO را تشدید نماید. از مصرف فراوان گل ساعتی در بارداری و شیردهی باید اجتناب کرد.

مقدار مصرف ـ گیاه خشک : g 1ـ25/0 ، به صورت دم کرده ، سه بار در روز. تنتور ( به نسبت 1 به 8 در الکل 45 درصد ) ، ml 2ـ5/0 سه بار در روز

سوال چهارم ـ چای سبز چیست و چه کاربردی دارد ؟

جواب ـ خود چای معمولی به عنوان محرک ، مدر و مسکن سردرد شناخته شده است. چای سبز حاوی دو ماده اساسی است : کافئین و تانن. چای سبز خاصیت محافظت در مقابل مواد شیمیایی (Chemoprotective ) دارد ( احتمالا ناشی از اجزای تاننی اش ) که مثلا می تواند تشکیل انحراف کروموزومی تجربی را در سلول های مغز استخوان حیوانات متوقف نماید. کاهش ریسک رشد و پیشرفت پولیپ های آدنوماتوی سیگموئید قولون ، با مصرف فزآینده چای سبز مرتبط است. در ارتباط با مصرف چای سبز ، کاهش در کلسترول تام ( ولی نه در تری گلیسرید و یا در کلسترول HDL ) هم دیده می شود. ارزیابی طول عمر 3300 زن ژاپنی که چای سبز مصرف می کرده اند ، پیشنهاد می کند که این امر در طول عمر آن ها دخالت داشته و چای سبز نوعی حفاظت در مقابل بیماری های کشنده است.

احتیاط ـ FDA پیشنهاد می کند که زنان باردار یا آن هایی که قصد باردار شدن دارند ، از فرآورده های کافئین دار اجتناب کنند. با این حال مطالعات انسانی در مورد مقدار مصرف کافئین ، نتایج متناقضی را نشان داده است. بیشتر مطالعات اخیر ، نتوانسته اثرات جانبی روی جنین را نشان دهد.

سوال پنجم ـ آیا گیاه بومادران ـ آن طور که معروف می باشد ـ خواص دارویی دارد ؟

گیاه بومادران خواص ضد تب ، معرق ، قابض ، مدر ، ضد عفونی کنندة مجاری ادرای و کاهش دهنده پر فشاری خون را دارد. این گیاه یکی از بهترین معرق هاست ( از طریق تعریق به پوست کمک می کند تا تتوکسین ها را دفع کند ) و نیز داروی مطمئن و مشخصی برای دفع تب از بدن است. بومادران باعث گشادی عروق خونی شده ، در نتیجه فشار خون را کاهش می دهد. این گیاه در ناراحتی های گوارشی ، اسهال ، نفخ و دلپیچه هم قابل استفاده است. بومادران در عفونت هایی مثل سیستیت ، به خاطر خواص ضد عفونی کنندگی مجاری ادراری هم کاربرد دارد.همچنین می تواند موجب بهبود زخم ها شود زیرا که در استعمال روی زخم ، خونریزی را متوقف می کند. بومادران باعث تحریک ترشحات صفراوی می شود ، پس می تواند به عنوان یک اشتهاآور معطر در کم اشتهایی مصرف شود.

احتیاط ـ بومادران می تواند در افراد حساس باعث درماتیت تماسی شود. بنابراین اگر پس از مصرف ،خارش یا التهاب همراه با تشکیل تاول رخ داد ، مصرف آن باید فورا متوقف شود. بومادران را نباید در دوران بارداری استفاده کرد ، زیرا که به عنوان مسقط جنین هم شهرت دارد. از مصرف دوزهای بالای آن باید خودداری کرد زیرا ممکن است با درمان های ضد انعقادی و نیز درمان های پرفشاری خون و کم فشاری خون تداخل نماید.

دوز ـ 2 تا 4 گرم گیاه خشک یا به صورت دم کرده ، سه بار در روز ، تنتور ( به نسبت 1 به 5 در الکل 45 درصد ) 2 تا 4 میلی لیتر ، سه بار در روز.